Karel Čapek

Karel Čapek (1890 – 1938), een van de belangrijkste Tsjechische schrijvers van de twintigste eeuw, schreef onder meer romans, korte verhalen, science-fiction, toneelstukken, essays en reisimpressies. In 1921 brak hij internationaal door met zijn toneelstuk R.U.R., waarin hij het begrip ‘robot’  introduceerde. Ook zijn latere roman Oorlog met de salamanders (die de strijd aangaan met de mens) zorgde voor roem buiten de Tsjechische grenzen. Vanaf de jaren dertig werd zijn werk (vaak vanuit het Duits) in het Nederlands vertaald.

Later verschenen vertalingen uit het Tsjechisch en werd zijn oeuvre herontdekt. Befaamd is Čapeks vertaalde trilogie – Hordubal (1933), Meteoor (1934), Een doodgewoon leven (1934) –, die wordt gekenmerkt door filosofische thema’s die hij via de roman toegankelijk wilde maken voor een breed publiek. Elke roman heeft zijn eigen verhaal, maar delen dezelfde kernvraag: in hoeverre is de mens in staat de werkelijkheid waar te nemen zoals die ‘echt’ is. Čapek laat zien dat de ervaren werkelijkheid nooit samenvalt met de ‘objectieve werkelijkheid’ aangezien onze waarneming subjectief gekleurd is. De waarheid is niet absoluut, maar ‘meerstemmig’.    

Slavist en vertaler Kees Mercks enacteur Michiel Bijmans schetsen een portret van de Tsjechische schrijver die de Nobelprijs voor literatuur keer op keer niét kreeg. Met beeldmateriaal.