Festivals
Interview

ZIMIHC: Iedereen heeft recht op kunst!

De drie theaters van ZIMIHC in Wittevrouwen, Zuilen en Overvecht zijn dé plekken voor amateurkunst in Utrecht. Al 35 jaar is grondlegger en directeur Appie Alferink een man met een missie: meer kunst maakt de samenleving leuker.

Het is 1983. Met zijn band speelde gitarist en zanger Appie Alferink Nederlandstalige pop met poëzie op de Utrechtse Steenweg. Toen een klagende juwelier de muzikanten wegstuurde, verhuisden ze naar een plein in Hoog Catharijne. ‘Daar zaten we te spelen onder een reclamebord van het winkelcentrum met de tekst “Zat ik maar in Hoog Catharijne”. Een toeschouwer vroeg hoe onze band heette, en ik wees naar het bord,’ vertelt Appie. ‘Later hebben we die naam afgekort naar ZIMIHC.’

Zes jaar later studeerden alle bandleden tegelijk af. Appie volgde de opleiding Theaterwetenschappen en deed de zakelijke leiding van de band. ‘Utrecht had eind jaren 80 heel veel bandjes en theatergroepjes. We wilden ons hard maken voor meer oefenruimtes en podia in de stad. We zijn als stichting begonnen in een buurthuis met een podium in de Adriaanstraat in Buiten-Wittevrouwen, met behoud van uitkering. Later konden we een oud, afgeleefd schoolgebouw huren aan de Bouwstraat in Wittevrouwen. De oude gymzaal werd een theaterzaal.’

Het was het eerste kunstverzamelgebouw van Utrecht. Inmiddels heeft ZIMIHC ook theaters in Zuilen en Overvecht, met podia, oefen- en vergaderruimtes, een bar en foyer.

Rechts, ZIMIHC-directeur Appie Alferink

Wat is de rol van ZIMIHC in die wijken?

‘We slaan bruggen tussen mensen met verschillende opvattingen en culturele achtergronden. Door samen muziek of toneel te maken en naar elkaar te kijken, krijgen ze meer respect en liefde voor elkaar. Ze ervaren samen momentjes van geluk, zowel op het podium als in de zaal.’

Wat is het belang van amateurkunst?

‘Creatieve activiteiten zijn goed voor je gezondheid blijkt uit onderzoek, net zoals sport. Het bevordert je fysieke en mentale ontwikkeling. Ook verrijkt het je sociale omgeving en zorgt het voor verbinding tussen mensen uit verschillende culturen. Dus het maakt de samenleving leuker! Kunst heeft voor sommigen misschien een elitair imago, maar 40 procent van de bevolking doet aan kunst. Heel veel mensen zitten bij een toneelvereniging, tekenen, schilderen of maken muziek. Er zijn zelfs meer zangers in Nederland dan voetballers.’

Het heeft wel een beetje een houtje-touwtje-imago.

‘Als mensen van kunst maken gelukkig worden, is het al goed. En het geeft je de kans je te ontwikkelen. Zo hebben we het project De BuurtBand, waarin mensen met en zonder een beperking samen spelen. De bands brengen muzikaal misschien niet het meest hoogstaande, maar zijn wel prachtig om naar te kijken en te luisteren.’

Is amateurkunst iets anders dan amateuristische kunst?

‘Amateurkunst kan heel amateuristisch zijn, en daar is dus helemaal niets mis mee. Bij ons doet iedereen ertoe. Ook het koortje dat alleen voor eigen plezier repeteert, maar niet per se wil optreden. Utrecht heeft veel kunstopleidingen, maar lang niet alle afgestudeerden gaan professioneel kunst maken. Een groot deel komt bij ons terecht. Wij hebben veel hoogopgeleide amateurs die kunst maken met ambitie.’

Wat heb je in de afgelopen 35 jaar zien veranderen?

‘In de jaren 90 ervaarde ik niet zoveel waardering voor amateurkunst, zeker niet vanuit de culturele sector. Het imago is ten goede veranderd. We worden nu veel serieuzer genomen, mede dankzij de sociale rol die we vervullen in de samenleving. Utrecht is van een dorps stadje uitgegroeid tot een bruisende plek met veel cultureel aanbod. De mensen zijn mondiger en de diversiteit is enorm toegenomen. Er is nu veel meer straatcultuur zoals hiphop.’

Wat zijn jouw persoonlijke hoogtepunten sinds het ontstaan van ZIMIHC?

‘Dat we het pand in de Bouwstraat konden huren. En natuurlijk de opening van onze theaters in Overvecht en Zuilen. Ook was ik heel blij toen we in 2002 de website Kunsthuis Utrecht hadden gemaakt, waar amateurkunstenaars zichzelf konden presenteren. Die mogelijkheid zit nog steeds in onze huidige website. Onze betrokkenheid bij internationale projecten, zoals korenfestival Leading Voices, is ook een hoogtepunt. Ons beleidsplan voor de komende jaren heeft als titel Grenzeloos. Om de stad staat geen hek. En de grens tussen de domeinen kunst en welzijn mag ook wel wat vloeiender zijn, die zijn enorm met elkaar verbonden: kunst bevordert het welzijn van de mens. En het domein “economie” telt ook nog eens mee, want veel kunst maakt de stad een veel aantrekkelijkere plek om je te vestigen.’

Hoe gaan jullie het jubileum vieren?

‘We zetten onze amateurkunstenaars in de spotlights met een wervelende en spectaculaire circusshow, met in elkaar overvloeiende acts onder begeleiding van een circusband. Alle disciplines komen samen. Bewoners van heel Utrecht zijn van harte welkom!’

Wat zijn je wensen voor de komende jaren?

‘Dat het waarheid wordt wat de gemeente Utrecht wil: culturele voorzieningen voor alle bewoners op maximaal 10 minuten loopafstand. Er zijn nu al veel buurthuizen waarmee we samenwerken en zo komen steeds meer in de buurt van die 10 minuten. Mijn wens is nog meer kunst voor Utrecht en de hele wereld. Iedereen heeft recht op kunst!’


25 mei 2024, ZIMIHC theater Stefanus, zimihc.nl

Locatie

ZIMIHC theater Stefanus

ZIMIHC theater Stefanus is er voor iedereen uit de wijk Overvecht.

Bekijk locatie
Locatie

ZIMIHC theater Wittevrouwen

In ZIMIHC theater Wittevrouwen zijn de meest uiteenlopende en verrassende voorstellingen te zien.

Bekijk locatie
Locatie

ZIMIHC theater Zuilen

ZIMIHC (spreek uit als zimmick) is een non-profitorganisatie die lokale culturele ontwikkeling en deelname aan kunst aanmoedigt.

Bekijk locatie
Elke week weten wat er speelt?

Meld je aan voor de Uitmail, Kidsmail of Festivalmail.

Aanmelden voor de nieuwsbrief