Veel gebouwen in Utrecht hebben een verhaal. Waarvan zijn ze in de voorbije jaren of zelfs eeuwen getuige geweest? Willemijn Roodbol en Feya Hijl zoeken het voor je uit. Deze maand: Het spoorweghuisje aan de zonstraat. De Oosterspoorbaan was een spoorverbinding tussen Amsterdam en Utrecht Lunetten, via Hilversum. Langs het spoor stonden meerdere huisjes waar spoorwachters met hun gezin woonden. In zo’n monumentaal pandje aan de Zonstraat, langs het traject van de Oosterspoorbaan, woont nu Aline Barnhoorn. Ze kocht het in 1998 van de NS. ‘De vrouwen waren destijds vaak degenen die de spoorbomen bedienden,’ vertelt Aline, ‘terwijl hun man een andere functie bij de NS had. Ze moesten 24 uur per dag beschikbaar zijn.’ Aan de overkant van haar woning stond vroeger een wisselhuisje, van waaruit de wissels bij de spoorwegovergang werden bediend. Aline wilde graag dicht bij de Maliebaan wonen en kwam toen dit pand tegen. ‘Ik was nummer 104 van alle geïnteresseerden. De meesten haakten af omdat het een bouwval was. Het moest grondig worden opgeknapt en veel plannen werden afgekeurd vanwege de monumentale status.’ Het huisje was jarenlang anti- kraak bewoond en binnen was het een complete chaos. Aline twijfelde ook, maar een goede vriend zag potentie en beloofde te helpen met de renovatie. Het dak zat vol gaten, de vloer moest eruit, en er zaten scheuren in de muren en het fundament – ontstaan door zware vrachtwagens die over de spoorweg reden. Het huis moest volledig geïsoleerd worden, muren werden doorgebroken en de overwoekerde tuin kreeg een make- over. Het verrotte schuurtje in de tuin maakte plaats voor een bijkeuken. Aline: ‘De wc stond vroeger in het schuurtje. Die heb ik nu als herinnering op dezelfde plek laten zetten, maar dan binnen in de bijkeuken.’ Vaak waren het de vrouwen die de spoorbomen bedienden Op de gevel staan de letters QQLQ, oftewel Kukeluku. Aline gaf het huisje deze naam als een raadsel voor de buurt. ‘Ik had kippen en mijn buurman zorgde voor ze als ik niet thuis was. QQLQ was onze codetaal: als ik dat stuurde, wist hij dat hij moest langskomen. Mensen hebben weleens aangebeld om te vragen wat het betekent. Sommigen denken dat het voor een jaartal staat.’ Aan de buitenkant van het huisje heeft Aline twee beelden opgehangen: een mannetje op een ladder en een klimmer aan een touw. ‘Ze zijn gemaakt door een kunstenaar en bedoeld om voorbijgangers aan het lachen te maken en meer levendigheid aan de straat te geven.’ In 2021 had Aline een bewogen jaar. De gemeente drong erop aan om de antraciet geverfde muren van haar huisje, oorspronkelijk een lappendeken van verschillende soorten stenen, terug te brengen naar de oorspronkelijke roodachtige kleur. Daarnaast moest ze haar zonnepanelen verwijderen. Na veel discussie besloot de gemeente dat beide mochten blijven, mede dankzij een petitie met tweeduizend handtekeningen. ‘Pas toen begreep ik hoeveel waarde de buurt aan het huisje hecht.’