Opera
Interview

Opera anders

Hiphop-opera Lennox

In de hiphop-opera Lennox reist een jongen zijn vader achterna naar het Onzichtbare Ziekenhuis. De jeugdvoorstelling is gebaseerd op het kinderboek van Zindzi Zevenbergen. Een verhaal over vriendschap en dapper worden, dat bewustzijn wil creëren rondom sikkelcelziekte.

Dat haar allereerste boek zo’n groot succes zou worden – Lennox en de gouden sikkel werd bekroond met een Zilveren Griffel en een Zilveren Penseel – had Zindzi Zevenbergen nooit verwacht. En dat Nationale Opera & Ballet en hiphop-productiehuis RIGHTABOUTNOW INC. daarna met het plan kwamen om er een hiphop-opera voor kinderen van te maken, vond ze al helemaal ‘een stunt’.

In de opera zijn jazz, gospel, afro, hiphop en klassieke muziek samengebracht

Lennox vertelt het verhaal van de 11-jarige Lennox. ‘Zijn vader heeft sikkelcelziekte, een ernstige vorm van chronische bloedarmoede die voornamelijk bij zwarte mensen voorkomt,’ aldus Zindzi. ‘Hij moet daarvoor regelmatig naar het Onzichtbare Ziekenhuis. In het verhaal volgen we Lennox die zijn vader achterna reist. En dat verloopt niet zonder slag of stoot.’

(Benjamin Ankomah (l) © Ines Vansteenkiste-Muylle – Zindi Zevenberg (r) © Koosje Koolbergen)

Intuïtief

Multi-instrumentalist en producer Benjamin Ankomah (artiestennaam: Bnnyhunna) componeerde de muziek voor Lennox. Het was voor het eerst dat hij aan een opera meewerkte. ‘Ik wil alles uitproberen wat er op mijn pad komt,’ zegt hij. ‘Ik heb geen muzikale opleiding gevolgd; ik zie mezelf als een soort loodgieter die zich allerlei tools heeft eigengemaakt.’ Die tools brachten hem tot nu toe veel: hij produceerde muziek voor onder andere Nnelg en Winne, en bracht zelf de EP Sintha en het album Echoes of Prayer uit. In 2022 stond hij voor het eerst op Eurosonic Noorderslag, een jaar later ontving hij de Buma Music in Media Award. ‘Ik doe alles op gehoor, dus ook de muziek voor Lennox schreef ik heel intuïtief. Ik ben spelenderwijs gaan creëren – er zat niet echt een plan achter.’ Hij combineert invloeden uit de jazz, gospel, afro, hiphop en klassieke muziek. ‘Die stijlen zijn een reflectie van de muziek waarmee ik ben opgegroeid. Eind zestiende eeuw was opera vernieuwend en grensverleggend. Dat wilde ik ook bereiken met deze opera, door al die genres samen te brengen.’

Slechterik

Elk van de vijf castleden heeft een eigen muziekstijl. Een van hen is operazangers Nienke Nasserian. ‘Zij vertolkt in Lennox meerdere rollen, en lijmt daarmee het stuk aan elkaar,’ vertelt Bnnyhunna. ‘Ook muzikaal is ze een bindmiddel, doordat we haar stem op specifieke momenten laten terugkomen, bijvoorbeeld in emotionele scènes.’

De muzikale stijlen passen bij de personages,’ vervolgt Bnnyhunna. ‘De Glimmerik – hij is de “slechterik” en ook de verteller van het verhaal – is echt van de straat. Hij praat heel ritmisch; bijna alsof hij rapt.’ ‘Lennox maakt als personage de grootste ontwikkeling door,’ vult Zindzi aan. ‘Mijn boek begint met de zin “Lennox is een bange jongen, maar binnenkort wil hij graag dapper worden.” Zijn beste vriendin Aya is een enorme durfal en leert hem dat hij dingen gewoon moet dóén. Zoals samen met haar op zoek gaan naar het Onzichtbare Ziekenhuis waar zijn vader ligt. Gaandeweg het verhaal wordt Lennox steeds dapperder.’

In de voorstelling is zijn stijl daarom echt een mengelmoes, aldus Bnnyhunna. ‘In het begin zijn Lennox’ nummers emotioneel, dan wordt hij alleen begeleid door de piano. Naarmate hij dapperder wordt, breidt de muzikale begeleiding zich geleidelijk uit. Zo voegen we steeds meer elementen toe vanuit het orkest, door drums en andere ritmische accenten in te zetten.’

Door de constante afwisseling tussen genres blijft het tempo van de voorstelling hoog. ‘Ik las ergens: “Lennox heeft de vaart van een videoclip”,’ zegt Zindzi. ‘En dat klopt precies. Spel, zang en muziek wisselen elkaar constant af. Perfect voor kinderen: die houden van muziek en hebben een korte spanningsboog.’

(© Bart Grietens)

Dingen durven doen

Het eindresultaat was voor Zindzi een verrassing. Ze bemoeide zich bewust niet te veel met het proces. ‘Voor elke kunstvorm geldt: je moet het als geheel ervaren. Ik had bovendien het volledige vertrouwen dat het team er iets moois van zou maken.’ Scenarioschrijver Maarten van Hinte liet haar de teksten één keer lezen, toen ze al bijna af waren. ‘We hebben het scenario toen samen doorgenomen. Wat me meteen opviel, is dat Maarten veel woordgrapjes erin heeft gehouden. Hij heeft heel goed begrepen hoe ik het verhaal bedoeld heb.’

Sikkelcelziekte is een zwarte ziekte, en opera is van oorsprong juist een heel wit instituut

Dat haar boek nu een hiphop-opera is, voelt voor Zindzi als een persoonlijke overwinning. ‘Sikkelcelziekte is een zwarte ziekte, en opera is van oorsprong juist een heel wit instituut. Dat we op dit podium een “zwart verhaal” kunnen vertellen en meer bewustzijn rondom deze ziekte kunnen creëren, voelt goed.’ Bnnyhunna: ‘Met opera vertel je een verhaal door middel van zang en muziek. Met Lennox brengen we een belangrijke boodschap over ziekte, maar die verpakken we wel in iets heel vrolijks, kleurrijks en muzikaals.’

Zindzi: ‘Lennox maakt een reis: hij is het zat om dingen niet meer te durven. Daarom eindigt de voorstelling met het nummer Dingen durven doen, dat als een mantra nadreunt, terwijl het publiek de zaal uitloopt. Ik hoop dat de toeschouwers die drie woorden in hun zak stoppen en mee naar huis nemen.’


Vanaf 8 jaar, 6 april 2025, Stadsschouwburg Utrecht, ssbu.nl

Mis niks!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief! 👇

Meld je aan voor de Uitmail, Kidsmail of Festivalmail.

Aanmelden voor de nieuwsbrief