Muziek
Magazine artikelen

Ode aan de rauwe strot: Tom Waits

Zijn muzikale held zag hij nooit live. Maar deze maand krijgt journalist Machiel Coehorst wel de kans om Braindogs te zien, een tributeband die covers speelt van Tom Waits.

De middagpauzes op mijn middelbare school waren dusdanig lang dat er tijd genoeg was om muziek te luisteren in de platenzaak in de stad. Of bij een klasgenoot thuis die mooie platen liet horen op de chique stereo-installatie van zijn ouders. Die klasgenoot luisterde niet naar de Simple Minds en The Cure zoals ik, maar naar Frank Zappa en Sonny Rollins.

Op een van die middagen zette hij een album op dat iets bij mij losmaakte: Blue Valentine van Tom Waits. Niet de galmende gitaren, geëxalteerde zang en zweverige synths die ik kende van de new wave, maar ‘echte’, levende muziek, met saxofoon, piano en een grommende stem die wel wat weg had van Louis Armstrong, waar mijn vader zo van hield. Het album leek opgenomen in een rokerige jazzclub. Mooi zingen leek niet het motto te zijn, maar het kwam wel binnen.

(Een deel van de Tom Waits-collectie van journalist Machiel Coehorst)

Drank & drugs

Ook de albumhoes sprak tot de verbeelding. In fraaie groentinten is op de cover het contemplatieve gezicht te zien van een nog jonge Waits. Op de achterkant staat hij voorovergebogen over een vrouw in het rood (Ricky Lee Jones, zijn toenmalige vriendin, hoorde ik pas veel later), leunend tegen een Ford Thunderbird. Een gepassioneerd tafereel dat op mij als zestienjarige veel indruk maakte.

Een cassettebandje met Blue Valentine op de walkman begeleidde me vervolgens enige tijd onderweg naar school, een fietstocht van zo’n 10 km. Met name de lang uitgesponnen, broeierige bluestracks $29.00, Wrong side of the road en Sweet little bullet from a pretty blue gun waren fijn reisgezelschap. Eenmaal op school was het lastig omschakelen van de spannende verhalen over de zelfkant (drank, drugs, moord, prostitutie) naar de gortdroge stof van de biologieles onder felle tl-buizen.

Het mooiste nummer op het album vond – en vind ik nog steeds – Blue Valentines. Sensitieve septime gitaarakkoorden ondersteunen Waits als hij vol overgave zingt over een verloren liefde. Midden in het lied zit een prachtige gitaarsolo van Ray Crawford. (Later zou de onnavolgbare Marc Ribot zijn gitarist worden.) In mijn studententijd deed ik in een dronken bui weleens een poging om een acceptabele versie van het lied te produceren. Zonder succes uiteraard.

Zielsverwant

In die tijd verslond ik, niet geheel toevallig, de boeken van Charles Bukowski, in wie Tom Waits een zielsverwant zag. Qua drankgebruik zullen de twee nauwelijks voor elkaar hebben ondergedaan. Ook was ik fan van de films van Jim Jarmusch, een vriend van Waits. Ze werkten onder meer samen in de prachtfilm Down by Law. En uiteraard hing er op mijn studentenkamer een reproductie van het beroemde schilderij Nighthawks van Edward Hopper, de inspiratie voor Waits’ dubbelliveplaat Nighthawks at the dinner. Zo kwam alles samen.

Mijn middelbareschoolvrienden trachtte ik ook enthousiast te krijgen. Een heilloze missie. Meewarig keken ze me aan en begonnen maar weer eens over The Cult, Metallica en ZZ Top. Mijn vier jaar oudere zus begreep me wel. Gelukzalig keken we op een zondagavond in 1985 op de VPRO-televisie naar Tom Waits in het Concertgebouw in Amsterdam. Het beste optreden waar ik nooit bij was.

Op tv zag ik Waits’ show in Carré. Het beste optreden waar ik nooit bij was

Inmiddels had Waits, op advies van zijn vrouw en co-writer Kathleen Brennan, muzikaal het roer omgegooid. Niet langer stonden er louter in whisky gedrenkte blues ballads op het menu. Waits kwam met een paar baanbrekende en briljante albums, waarop hij experimenteerde met ritmes, instrumentarium én zijn stem. Swordfishrombone en Rain Dogs behoren nu tot mijn favorieten, maar voor Blue Valentine heb ik ook nog steeds een zwak.

(Braindogs, Tom Waits tributeband)

Schrale troost

Helaas heb ik Tom Waits nooit live gezien. Met mijn zus heb ik in 2004 een poging gedaan om telefonisch kaartjes te bemachtigen voor een concert in Carré. Na een uur hebben we het opgegeven. Tijdens de laatste Record Store Day – meer dan twintig jaar later – heb ik het album gekocht met de opnames van die show. Een schrale troost.

Gelukkig heb ik deze maand de kans om een prima tributeband te zien: Braindogs. Frontman is de uitmuntende blueszanger en gitarist Ian Siegal, die met zijn rauwe strot een eind in de buurt komt. Tom Waits is talloze keren geïmiteerd, vaak op tenenkrommende wijze, maar Braindogs is een positieve uitzondering. Ik grijp dus mijn kans, want zelf optreden doet de inmiddels 75-jarige zanger al een hele tijd niet meer.


Braindogs speelt op 22 maart 2025 in TivoliVredenburg

Evenement

Braindogs

TivoliVredenburg

Diverse muzikanten brengen een hommage aan Tom Waits.

Datum za 22 mrt
Tijd 20:30
Bekijk evenement
Mis niks!
Schrijf je in voor de nieuwsbrief! 👇

Meld je aan voor de Uitmail, Kidsmail of Festivalmail.

Aanmelden voor de nieuwsbrief