Kroegtijgers

Grachtengordel-elite

Pretzel en Strudel (foto), restaurant Kartoffel
Bij Kartoffel hebben ze het Duitse thema van het restaurant duidelijk doorgetrokken naar de namen van de twee ongediertebestrijders die ze er in dienst hebben: poes Strudel en kater Pretzel. Waar Strudel nogal honkvast is en het restaurant bijna nooit verlaat, komt Pretzel hooguit twee keer per week langs om een hapje te eten en wat bij te slapen. ‘Hij is een echte vagebond die wat over de Oudegracht struint en weinig aandacht heeft voor mensen,’ vertelt eigenaar Marc Tibben. ‘Ik denk dat hij op meerdere plekken wordt gevoerd, want hij ziet er nog steeds goed uit. Zijn zus Strudel is een lief beestje. Zij is juist heel aanhankelijk en huiselijk.’ De twee zijn zo’n zeven jaar geleden uit het asiel gehaald om ongedierte op afstand te houden, maar dankzij haar avontuurlijke broer moet Strudel dat nu in haar eentje doen. Al denkt Marc dat de geur van katten alleen al genoeg is om de muizen en ratten af te schrikken. Bij Kartoffel hebben ze er in ieder geval geen last van.

Ze zijn niet de enige katten op dit stuk Oudegracht aan de Werf: afgelopen zomer was er een heuse staredown gaande tussen Pretzel en de nieuwe rode kater van buurrestaurant Taste of India. Hoe gaat dat nu? ‘Pretzel blijft ruzie met hem maken en Strudel duldt hem niet bij ons binnen. Ook de kat van Broadway bemoeit zich er weleens mee. Maar de grote witte kater van Gauchos is hier duidelijk de baas, ook al woont hij aan de overkant van het water.’ Dat gezag wordt regelmatig op de proef gesteld, ziet Marc. ‘Af en toe moeten we een kater uit de gracht vissen als ze weer eens met elkaar hebben gevochten. Maar ze belanden ook weleens in het water als ze een eend proberen te vangen.’

Overigens zul je de katten van Kartoffel niet tegenkomen als je er gaat eten: ze mogen alleen ’s nachts in het restaurant komen. ‘Pretzel en Strudel kunnen in het kantoor lekker op de bank liggen. Ons personeel is erg lief voor ze, dus ze krijgen genoeg aandacht en eten.’ Overgebleven schweinshaxe of schnitzel uit het restaurant? ‘Nee, gewone brokjes en zakjes uit de supermarkt.’

Oudegracht aan de Werf 145, kartoffel.nl

Koning van de kringloop

Archi, kringloopwinkel Wawollie ASW
Kater Archibald (‘Archi’ voor intimi) begon zijn carrière bij restaurant Van Planten op de Vleutenseweg, maar verhuisde in coronatijd naar kringloopwinkel Wawollie aan de Amsterdamsestraatweg. Filiaalmanager Iris Hoekstra loopt over van liefde voor Archi. ‘Zodra ik ’s ochtends de deur opendoe, komt hij naar me toe rennen om me te begroeten. Archi heeft hier in vier jaar tijd een heel imperium opgebouwd en hoort er inmiddels echt bij. Hij is een echte bezoekersmagneet. Vooral kinderen vinden het leuk om langs te komen, dan vragen ze hun ouders of ze even naar “de poezenwinkel” mogen. Zo lief. Dankzij Archi komen er veel dierenvrienden. Die hebben we ook nodig, omdat een deel van onze winst naar goede doelen op het gebied van dierenwelzijn gaat.’

Archi heeft hier in vier jaar tijd een heel imperium opgebouwd.

Archi is een echt paradepaardje, zegt Iris. ‘Hij loopt met een zekere attitude door de winkel, als de koning van de kringloop. Je kunt hem aaien, maar Archi als voormalige asielkat heeft hij wel een gebruiksaanwijzing. Hij staat ervoor open als hij in een chille stoel ligt, maar op de grote eettafel in de winkel wil hij beslist niet aangeraakt worden. Hij geeft dan duidelijk zijn grenzen aan.’

Katten houden van routine, rust en regelmaat, en in een kringloopwinkel wil er nog weleens wat veranderen. Hoe gaat Archi daarmee om? ‘Ik heb het idee dat hij heel scherp is op wat er allemaal gebeurt in zijn territorium. Af en toe maakt hij een rondje, alsof ie even wil checken wat er allemaal staat. Krijgen we iets nieuws binnen, bijvoorbeeld een mooie stoel, dan is Archi de eerste die ’m uitprobeert. Op dit moment ligt hij het liefst de hele dag in een stoel met allemaal lintjes, een kunstproject van een van onze vrijwilligers. Misschien voelt hij de liefde die in deze stoel is gestopt. Het is de eerste keer dat we twijfelen of we die wel moeten verkopen.’

De kater gaat niet altijd even liefdevol om met spullen. Zo zet hij zijn nagels graag in poefjes. Of in zijn persoonlijke krabpaal: de zijkant van de kinderboekenkast, die inmiddels bijna helemaal weggekrabd is. ‘Ik houd m’n hart vast als we dure vintage meubels in de winkel hebben staan. Ook is hij gek op babyspullen waar je in kan liggen, zoals buggy’s. Meestal leggen we er wat spullen op.’ En de kattenharen die hij achterlaat? Even een pluizenborstel er overheen en het is opgelost. ‘De meeste klanten vinden een paar haartjes geen probleem.’

Amsterdamsestraatweg 67Am, wawolliekringloop.nl/utrecht-centrum

Oudgedienden

Josefien & Stip, café DeRat
‘Zes taps en twee katten’, staat er op de poster achter het raam van café DeRat aan de Lange Smeestraat. Hier wonen de 16-jarige tortie Josefien en tuxedo Stip, zus en broer. Hoewel wonen… De dag dat ik eigenaar Erik Lebbing spreek, is Stip bij de dierenarts voor onderzoek. En Josefien laat zich nog maar eens in de zoveel tijd in het café zien. ‘Best veel mensen komen hier speciaal voor de katten en dan is het wel teleurstellend dat ze hier niet zo vaak meer zijn,’ zegt Erik.

Een taxichauffeur uit Overvecht kwam ze brengen in zijn leren jas.

Josefien en Stip zijn geboren in 2008 en komen uit een nestje van een taxichauffeur uit Overvecht, destijds vaste klant in DeRat. Hij kwam ze brengen in zijn leren jas. Erik woonde toen nog boven het café. Hij heeft mooie herinneringen aan die tijd. Stip en vooral Josefien volgden hem graag als hij na sluit nog een drankje deed in ’t Oude Pothuys of Kafé België. Door de jaren heen maakte Josefien van het café haar territorium, met de bar en een kussentje in de vensterbank als haar favoriete plekken. ‘Ze was hier de baas van alles en ontwikkelde zich tot misschien wel de liefste kroegtijger van het land,’ aldus Erik. Hoewel Stip ook weleens op de bar of op de jas van een bezoeker ligt, is hij toch het liefst boven. Of de hort op. Waar hij naartoe gaat? ‘In de zomer ruikt zijn vacht soms naar fluitenkruid, heeft hij langs de Singel gelopen. Ruikt hij naar zeep, dan is ie in het verzorgingshuis Bartholomeusgasthuis op bezoek geweest,’ zegt Erik.

De woning boven het café wordt al een paar jaar verhuurd. Erik heeft twee harde eisen: dat de huurder Stip en Josefien verzorgt en dat de katten altijd toegang hebben tot het bed. Hij heeft een vaag vermoeden waarom Josefien en Stip de laatste tijd wat van slag waren. ‘Volgens mij hadden ze door het verloop van huurders last van een soort “eigenaarschmerz”,’ zegt hij. Maar met de komst van de nieuwe huurder, die in zijn vrije tijd op de Amsterdamse Poezenboot werkt, lijkt het tij gekeerd voor de langst dienende kroegtijgers van de stad. Erik laat me een paar weken na het interview weten dat niet alleen Stip, maar ook Josefien graag bij hem op schoot liggen.

Lange Smeestraat 37, cafederat.nl

Toeristische attractie

Danny, restaurant Vis & Meer
Je zou denken dat kater Danny het ’t beste voor elkaar heeft van alle katten in Utrecht: hij is hoofd plaagbestrijding bij visrestaurant Vis & Meer. Bedrijfsleider Mariska Hazeleger helpt me direct uit die droom: Danny houdt niet zo van vis. ‘Een garnaal of stukje krab gaat er nog wel in, maar een stukje tonijn of andere vis hoeft ie niet. Geef hem maar gewoon z’n brokjes en blikvoer.’

Danny is zo’n twaalf jaar geleden als jonkie uit het asiel gehaald om de muizen weg te houden uit het restaurant. Dat doet hij nog steeds met verve, maar volgens Mariska is hij inmiddels een ‘wat oud en knorrig mannetje’ aan het worden. Wel houdt de kater nog steeds van wat aandacht op z’n tijd. ‘Danny volgt me vaak als ik de kaarsjes op tafel aansteek en komt boven op mijn papieren liggen als ik op maandag de bestellingen doe. En als we na sluitingstijd nog even nazitten aan de ronde tafel, springt hij bij een van ons op schoot of gaat hij op een kruk in ons kringetje liggen.’ Overdag ligt Danny meestal te tukken op een stoel op het terras. Een ware attractie, zegt Mariska. ‘Vooral toeristen stoppen om een foto te maken en hem even te aaien. Negen van de tien keer vindt Danny dat prima, maar hij kan ook weleens uithalen.’ Binnen ligt de kater ook graag pontificaal in de wijnkast. Als het te druk wordt, kan hij naar z’n eigen kamertje om te relaxen.

Danny houdt niet zo van vis, geef hem maar gewoon z’n brokjes.

De Drieharingstraat en de binnentuin achter ‘zijn’ straat behoren tot Danny’s territorium, dat hij bijna nooit verlaat. Eén keer moest de dierenambulance een verdwaalde Danny thuisbrengen nadat hij een verkeerde afslag nam en op de Neude terechtkwam. Ook was de kater eens drie maanden onvindbaar. Mariska: ‘Een medewerker van een winkel om de hoek hoorde op een gegeven moment een klaaglijk gemiauw en ontdekte een sterk vermagerde Danny op het dak.’ Wat hem in leven heeft gehouden weet ze niet, maar eenmaal aangesterkt was Danny klaar om zijn functie als muizenvanger weer op te pakken. De nieuwe kat die net was aangenomen om zijn taken over te nemen moest weg, want van een collega-muizenvanger wilde Danny niks weten.

Drieharingstraat 4, visenmeer.nl