Wat is de overeenkomst tussen een theoloog, een bankier, een komediant en een posterplakker? Ze treffen elkaar bij Cafca. ‘Dit is een plek om bruggen te bouwen.’ Het is september 2024. Dirk de Jong staat te keuvelen met twee nieuwe bezoekers van zijn illegale koffiebar annex tweedehandswinkel op de Oudegracht. Het zijn twee Spaanse toeristen, en Dirk knoopt een discussie met ze aan over de invloed van de Braziliaanse voetballer Pelé op reggaemuziek. Die Domtoren zien ze later wel, lijkt hij te denken, een goed gesprek blijft langer bij. De reden dat Dirk Cafca in 2021 opende is de steeds verder polariserende samenleving. Hij herkende dat mensen meer en meer gericht zijn op zichzelf. ‘Ik geloof dat de verschillen tussen mensen het smeermiddel zijn voor interesse, acceptatie en waardering. Als we worden aangemoedigd te discussiëren en de verschillen te begrijpen, leidt tot dat acceptatie.’ Mensen van allerlei rangen en standen zoeken elkaar juist bij Cafca op. Partijtje schaak Twee jongemannen beginnen te jammen op de gitaren die in de winkel liggen. Een dame in een zithoek kijkt glimlachend toe en draagt haar steentje bij door percussie te spelen op twee koffiekopjes en een doos schaakstukken. Dirk: ‘Bij welke andere koffietent zou dit gewaardeerd worden?’ Nieuwelingen ontdekken Cafca vaak per toeval. De schuine, turquoise gevel wekt hun nieuwsgierigheid, of ze stappen in eerste instantie binnen om langs de rekken met vintage kleding te struinen. Ook komen ze op de schaakpartijen af, of de bijzondere voorwerpen die er uitgestald zijn. Vrijwel alles wat in de winkel ligt is te koop, behalve de koffiemachine. Zelf werd ik destijds getrokken door de naam, Cafca, een mengeling van coffee en Franz Kafka. De Tsjechisch-Duitse auteur schreef kritisch over bureaucratische regels die mensen vervreemden van zichzelf en van anderen. Cafca wil een woonkamer zijn voor onafhankelijke geesten die zich ook tegen die regels verzetten. Dirk: ‘Bezoekers laten hier hun groepsidentiteit vallen. Ze gaan terug naar zichzelf, naar wie zij écht zijn. Dat kan bij Cafca, al is het maar voor de duur van één cappuccino. Mensen die daar behoefte aan hebben, zijn hier kind aan huis.’ Je wordt er uitgenodigd om je opvattingen over het leven in twijfel te trekken Paasontbijt Toen ik in 2021 voor het eerst binnenstapte, werd ik onmiddellijk uitgenodigd om mijn eigen opvattingen over het leven en de wereld in twijfel te trekken. Ik raakte met vreemden aan de praat over filosofie, literatuur, kunst en politiek. Waar je in veel andere cafés op jezelf zit, ontmoette ik bij Cafca mensen die ik later vrienden zou gaan noemen. Je schuift gewoon ergens aan, aan een tafel met mensen die openstaan voor een gesprek. Dirk: ‘We verkopen hier niet alleen koffie en kleding, we verkopen ook praatjes. En mensen komen vooral voor de praatjes.’ Daardoor is er een gemeenschap ontstaan bij Cafca, waar iedereen met een leuk idee dat ook kan gaan uitvoeren. Veel evenementen ontstaan organisch; zo organiseerde een Koreaanse expat een avond waarop mensen het eten van haar land konden proeven en zij vertelde over haar jeugd en de Koreaanse cultuur. Theologiestudent Philippe verzorgde een paasontbijt, voorzien van een les in het evangelie volgens Mattheus. Het werd bijgewoond door moslims, atheïsten, boeddhisten en anderen. Uit je bubbel ‘Dit is geen melting pot, waarin alles samensmelt tot hetzelfde,’ aldus vaste bezoeker Ali, die zelf Irakese roots heeft. ‘Cafca is een salade: allerlei verschillende onderdelen, maar wel in dezelfde kom. Iedereen leeft in zijn eigen bubbel, maar hier word je uitgenodigd daar ook eens buiten te kijken. Dit is een plek om bruggen te bouwen.’ Dirk wordt weggeroepen. Op hetzelfde moment komt de Russische buurman binnen. ‘Andrej! Ben jij even manager? Dan ga ik buiten overleggen.’ Een gast licht toe: ‘Cafca is een beetje van ons allemaal, dus als Dirk niet opschiet, zetten we onze eigen koffie.’ Helaas is er ook weleens misbruik gemaakt van die losse sfeer. Aan het plafond hangt een camera, opgehangen nadat de wisselgeldpot op klaarlichte dag was gestolen. Het duurde een week voordat iemand met papieren franjes de camera in een kunstobject had veranderd. Iemand anders maakte een advertentieposter voor de collectie gitaren die te koop wordt aangeboden: ‘Bas! Sla je slag(gitaar)!’ Februari 2025. Dirk is verhuisd naar Cádiz, Spanje. Om daar hetzelfde te doen, maar dan met beter weer. Hij noemt de plek Cafcaí. Een groep vaste gasten heeft het stokje in Utrecht overgenomen, onder beheer van een stichting. Florian is een van hen. ‘We draaien nu volledig op de inspanningen van onze gemeenschap. Mensen kunnen hier nog altijd terecht als ze iets cultureels willen organiseren. We hopen dat de gemeente onze maatschappelijke meerwaarde ook gaat inzien en dat we dit kunnen blijven doen.’ De sfeer blijft intussen onveranderd. Aan een tafel raken twee mannen aan de praat over muziek en het leven. Wat volgt is een gesprek dat voert van Jimi Hendrix via ADHD naar de filosofie van vriendschap. Typisch cafcaësk. Cafca – Coffee, Design, Books & Vintage, Oudegracht 302 @cafcaclub