Onder de pannen

Hoe komen kunstenaars in de juiste flow om iets fantastisch te fabriceren? Is het bepaalde muziek? Een speciale werkplek? Of is het pure mazzel als alles gaat stromen? Deze maand: schrijfster, actrice en cabaretière Nilgün Yerli.

‘Mijn moeder heef mij geleerd om altijd met alles en iedereen in verbinding te zijn. Met mensen. Maar ook met een gevallen blad van een boom. Of een tomaatje. Daar krijg ik enorme energie van. Ik slaap vier uur per nacht en zit, door wat mijn moeder mij geleerd heeft, twintig uur per dag in de flow. Dus voor mij geen yoga, zoals al mijn vijftigersvrienden. Ik ben mijn hele leven al vanaf het moment dat ik wakker ben connected met de natuur en mijzelf.

Koken is mijn ultieme meditatie. Dan ben ik totaal afgeschakeld van de wereld en helemaal in de flow. Mijn moeder overleed toen ik 14 was. Een jaar later bracht ik de zomer door bij een tante. Ik stond samen met haar en mijn zus in de keuken toen mijn zus vroeg of ik de paprika’s wilde vullen. Mijn tante fluisterde mijn zus in het oor: “Hoe kun je dat nu vragen? Zij heeft geen moeder die haar heeft leren koken.” Ik schrok. Zo zag de wereld mij dus sinds mijn moeder was overleden. Dat heeft mij zo geraakt dat ik ieder kookboek op de kop heb getikt dat ik maar kon vinden. Ik heb er inmiddels iets van drieduizend. En ik kook net zo makkelijk Peruaanse kip als een lamsgerecht uit Mongolië.

Voor mij geen kant-en-klare maaltijden. Ik kook altijd.Zelfs al is het midden in de nacht. Het liefst maak ik Thaise gerechten. En in de winter ben ik van de stamppotten. Inclusief worstjes en spekjes. Koken geeft mij een gevoel van veiligheid. Geborgenheid. Eenheid. En dat heb ik niet alleen in mijn eigen droomkeuken, maar ook als ik bij iemand anders in de keuken ben. Als ik kook, is mijn hoofd helemaal leeg en voel ik mij sereen. En daardoor komen er opeens ideeën naar boven die ik in een voorstelling kan gebruiken. Of in een boek. Dat gaat vanzelf als ik kook.

Koken, en daarna eten, heeft iets nederigs. Iets kwetsbaars. En ook heel troostends. Koken en eten maken mij echt gelukkig. Ook in verdrietige tijden. In de Turkse cultuur breng je veertig dagen lang eten naar het huis van mensen die iemand hebben verloren. Of je ze nu kent of niet. Je brengt gewoon eten omdat het leven doorgaat.

Eten is wat ons allemaal verbindt. Het overbrugt alle verschillen. Daarom is koken voor mij het allerbelangrijkst om goed in mijn vel te zitten. Of ik nu een sandwich maak of een driegangendiner; eten maakt heel veel los in mijn lijf en geest. Koken is voor mij onontbeerlijk.’

De voorstelling Later als ik dood ben van Nilgün Yerli is op 25 en 26 oktober te zien in Het Werftheater. Ga voor tickets naar werftheater.nl.