Musea & exposities
Culture

Stoelen & sisterhood

Roze voor vrouwen? Whisky voor mannen? Als het aan Anna Aagaard Jensen ligt niet. Met haar ontwerpen bevraagt ze genderstereotypes en legt ze rolpatronen bloot. Voor de tentoonstelling Welkom thuis, lieverd richtte ze vijf kamers in met eigen werk en objecten uit de collectie van het Centraal Museum. ‘Ik, als vrouw, kan ook gewoon van drinken en roken houden.’

Het zou goed kunnen dat je haar werk vorig jaar al bent tegengekomen in het Centraal Museum. Haar dwarse en markante stoel A Basic Instinct veroorzaakte een kleine rel in de tentoonstelling Stoel neemt stelling. Op de vloer naast het lichtroze meubelstuk stond in onverbiddelijke koeienletters dat alleen vrouwen erop mochten plaatsnemen. Dat viel niet bij alle bezoekers in goede aarde. Geïnspireerd op de gelijknamige film waarin Sharon Stone haar mannelijke ondervragers van de leg brengt door ze een glimp van haar vulva te bieden, duwt A Basic Instinct van Anna Aagaard Jensen de dijen ver van elkaar. Plots zit je in een positie waarvan jij (en daarmee bedoel ik alle non-masc, oftewel niet- masculiene lezers) hebt geleerd dat het niet netjes is om die in het openbaar aan te nemen. En dan realiseer je je dat het eigenlijk wel comfortabel zit zo, met de benen wijd.

 

Manspreading
Met haar stoelen (die ze toepasselijk genoeg Ladies noemt) levert Anna zijdelings commentaar op het fenomeen manspreading – de drang van sommige mannen om al zittend zo veel mogelijk ruimte in te nemen, bijvoorbeeld in het OV, de bioscoop of de sauna. Met haar serie wil de kunstenaar vrouwen eens diezelfde vrijheid laten ervaren. ‘Maar ik denk niet dat ik ooit iets heb ont­worpen zonder daarbij een vrouwelijke gebruiker in gedachten te hebben.’ Voor Welkom thuis, lieverd, de tentoonstelling in het Centraal Museum, richtte Anna vijf moderne stijlkamers in. ‘Meestal maak ik alledaagse objecten met een twist. Zoiets wilde ik hier ook doen, dus creëerde ik huiselijke ruimtes die iedereen herkent: een eetkamer, studeerkamer, salon, slaapkamer en een tuin.’

Het oudste deel van het Centraal Museum is gevestigd in het 15de- eeuwse Agnietenklooster, waar vroeger alleen nonnen woonden. Anna ontwierp de ruimtes met die geschiedenis in gedachten. ‘De inrichting suggereert dat er twee of meer vrouwen in samenwonen. Dat zou je als seksuele relatie kunnen opvatten, of gewoon als sisterhood, de hechte en intieme relatie die tussen vrouwen kan ontstaan.’ Jensen studeerde meubelontwerp in haar geboorteland Denemarken en behaalde haar master Contextual Design in Eindhoven. Ze maakt werk op het snijvlak van kunst en design. Net als A Basic Instinct is ook haar huidige tentoonstelling te begrijpen op conceptueel niveau, maar het heeft ook de vanzelfsprekendheid van design. ‘Eigenlijk behoeft het niet zoveel uitleg. De stoel is gewoon een stoel, de tafel is een tafel. En ja, dat is een kip op een sokkel,’ zegt ze nuchter. In de tuin zit inderdaad een kleine kip boven op een sokkel te broeden. ‘Je vindt elementen van absurditeit in de hele tentoonstelling. Dit soort details vind ik hilarisch, al heb ik misschien een wat vreemd gevoel voor humor.’

Naaktportretten
In de tentoonstelling laat Anna eigen werk zien in combinatie met objecten en kunstwerken die ze selecteerde uit de museumcollectie. ‘Ik heb een aantal typisch “masculiene” objecten gekozen, zoals whiskyglazen en asbakken, die van oudsher voor mannen werden gemaakt.’ Ze wil deze objecten als het ware bevrijden van hun gegenderde lading. ‘Ik plaats ze in de feminiene context van de tentoonstelling. Niet als power move of om mezelf die masculiniteit toe te eigenen, maar om te benadrukken dat ik, als vrouw, ook gewoon van drinken en roken kan houden.’

In de slaapkamer zijn de muren behangen met vrouwelijke naakt­portretten uit de collectie van het Centraal Museum. ‘Een paar hiervan zijn gemaakt door vrouwelijke kunstenaars, maar veruit de meeste door mannen,’ vertelt Anna. De schilderijen hangen opvallend hoog, net boven de hoofden van de museumbezoekers. ‘Dat is expres gedaan, zodat de geschilderde vrouwen op ons neer kunnen kijken. Zo worden wij eens door hen bekeken, in plaats van andersom.’

In elk portret ziet Anna een vrouw met een eigen persoonlijkheid en karakter. ‘Zoals de schilderijen nu hangen, kunnen de vrouwen elkaar aankijken en een band met elkaar aangaan. Juist van de slaapkamer wilde ik een ruimte maken waar de mannelijke of erotiserende blik er even niet toe doet. Hier kunnen de vrouwen gewoon zijn, in hun eigen recht, met hun eigen identiteit.’


Vanaf 19 oktober, Centraal Museum, centraalmuseum.nl

Elke week weten wat er speelt?

Meld je aan voor de Uitmail, Kidsmail of Festivalmail.

Aanmelden voor de nieuwsbrief