Het is een nog vrij nieuw fenomeen in Utrecht, maar toch al niet meer weg te denken uit het uitgaansleven: de jamsessie. Student Journalistiek Nina Swart maakt deel uit van de lokale scene. ‘Met klamme handen beklim ik het podium.’ H et is een regenachtige dinsdagavond. Hoewel de stad nagenoeg leeg is, klinkt er vanuit Café de Flater een vrolijke mix van kletspraat, gitaarmuziek, piano, saxofoon en zang. Na een natte fietstocht weet ik dat ik mijn zorgen van me af kan laten glijden. Het is jamnight. Een avond waarop muzikanten bij elkaar komen om op een geïmproviseerde manier samen muziek te maken. Het is bijna onmogelijk om niet in het feestgedruis van deze avond op te gaan. Na een tijdje jammen gaan er schudeieren en tamboerijnen rond in de kroeg, waarvan ik er graag een aanneem. Dan, halverwege een nummer, verschijnt er een trompettist in de deuropening. De jamleider seint: nog vier maten het ritme aanhouden en dan wisselen. De saxofonist beklimt het podium en sluit het nummer af met een solo. In de kleine kroeg klinkt applaus. Positieve energie Jamsessies zijn avonden waarop iedereen mag meedoen en die altijd weer anders zijn. Het geheime recept? Positieve energie, gezelligheid, creativiteit en een hoge gunfactor voor iedereen die muziek wil maken. Ondernemer en muzikant Marcel Petit is er al bij sinds het ontstaan ervan in Utrecht. ‘In ’t Oude Pothuys bestonden jamsessies al lang, vooral voor en door conservatoriumstudenten. In 2017 ging café Domkop ook investeren in apparatuur en sessies starten. Ik doe daar de programmering. Ik heb de belangstelling zien toenemen en de avonden steeds drukker zien worden.’ Café de Flater, Warmoes en bar Walden begonnen hun eigen jamsessies. Gedeelde liefde Ik woonde al twee jaar in Utrecht, maar het avondleven voelde voor mij vaak wat vruchteloos aan, ondanks het brede aanbod in de stad. Het gemis van mijn stamcafé in Alkmaar, ’t Kooltuintje – met zijn gemoedelijkheid, plezier en de sfeer waarin iedereen elkaar een goeie avond gunt – was groot. Dat veranderde met de ontdekking van de Utrechtse jamsessies. Waar in ’t Kooltuintje gedeelde muzieksmaak en een pooltafel ons samenbracht, doet de liefde voor samen muziek maken dat hier. Muziek is een van mijn grote passies; ik deed mee aan musicals en speel gitaar. Mijn oud-collega Jochem speelt saxofoon en introduceerde mij in de lokale jamscene. Op een vrijdag zouden we meedoen in café Warmoes. Mijn handen waren klam van de zenuwen, maar twee biertjes gaven me net genoeg moed om als zangeres op het podium te stappen. Vanaf dat moment ben ik er vaak te vinden. Het warme welkom van de muzikanten, de speelsheid en de openheid van de sessies: dat alles maakt dat ik me er op mijn plek voel. Tent op z’n kop Ik doe graag mee aan jamsessies om mezelf uit te dagen en plezier te hebben, maar voor anderen is het ook een plek om meer ervaring op te doen of te netwerken. Daar weet Rob Flantua alles van. Hij speelde in de Utrechtse band SilenS en daarna in DAW Band. Tijdens covid stortte de muziekwereld voor amateurbands in, maar in de jamsessies kon hij weer vol aan de bak. ‘Vorig jaar deed ik voor het eerst mee in café Domkop. Een geweldig feest, de hele tent stond op zijn kop. Sindsdien heb ik een kleine rol aan de zijkant, ik doe zinnige suggesties, zing mee en speel cajon of gitaar.’ De sessies moeten een open en veilige plek bieden, zegt Marcel Petit. ‘Bij elke jam zorgt een leider dat alles soepel verloopt. Onderling maak je afspraken over hoe je met elkaar communiceert tijdens het spelen. Maar je moet als leider ook een beetje orde kunnen houden, want je staat in een kroeg, vaak met mensen die onder invloed zijn.’ Het belangrijkste is luisteren naar de ander en gepaste ruimte innemen, want je bent een team, vervolgt hij. ‘Je wil niet dat iemand zonder gevoel voor zang drie nummers zijn gang kan gaan.’ Elke avond anders Voor veel mensen is jammen een eerste ervaring met publiekelijk muziek maken. Dat kan spannend zijn, weet ik uit eigen ervaring. Maar deel zijn van livemuziek geeft zo veel energie, dat die zenuwen het wel waard zijn. En ik heb gemerkt dat je in een jam niet wordt beoordeeld. Het gaat om jezelf uitdrukken, iets nieuws proberen en optreden zonder dat er veel van afhangt. Dat dat kan in een leuke, veilige sfeer is heel belangrijk. Bovendien gebeuren er op deze avonden soms bijzondere dingen. Neem het verhaal van Rob, die door omstandigheden in geldproblemen kwam. Voor 50 euro verkocht hij zijn gitaar aan de postbode. Later gaf zij die aan Rob terug als cadeau, op voorwaarde dat hij zou blijven spelen. En dat deed hij, op jamsessies. Op een van die avonden gaf hij zich bloot. Rob: ‘Ik heb toen dit verhaal verteld en You can’t always get what you want van de Rolling Stones gespeeld. De hele kroeg zong mee. Het was één grote muzikale blijdschap.’ Die blijdschap herken ik. Er wordt gelachen en gedanst en de energie is voelbaar. Ook bij het publiek. Dat bestaat meestal uit muziekliefhebbers die geen concert verwachten, maar die weten dat het concept van de jam draait om het experiment. En dat ze daardoor elke avond weer een verschillende stijl kunnen ervaren. Harten openen Ik vraag aan Marcel of hij nog toekomstplannen heeft voor de scene. ‘Wat ik wel voor me zie zijn wat grotere “jamfestivals” met een thema. Dat doet Warmoes nu al met de rap-jams. Dan wordt het een meer georganiseerde sessie waaraan je een feest hangt met dj’s. En we willen natuurlijk jong talent blijven trekken, zodat we de liefde en passie voor de jams kunnen doorgeven aan een nieuwe generatie.’ Ik sluit me bij hem aan. Deze sessies brengen mensen samen en laten je voelen dat iedereen belangrijk is. Muziek verbindt, opent harten en creëert een gezamenlijke vreugde die moeilijk in woorden te vangen is. Voor jamsessies in Utrecht: woutervandijkmuziek.nl/jam-sessions-utrecht